Hoe voorkom ik dat ik teveel
weggeef in mediation? (3 tips)

“Ik hou niet van ruzie. Ik leef het liefst in harmonie. Onder begeleiding met elkaar de scheiding regelen, lijkt mij de beste oplossing…
Maar, er is een grote maar.

Ik hoor zoveel negatieve verhalen om mij heen. Dat je achteraf spijt krijgt. Dat achteraf blijkt dat je teveel hebt weggegeven. Dat je een oor is aangenaaid. Mijn vertrouwen is natuurlijk wel beschadigd. Is mediation voor mij dan de beste optie? Is het niet veel veiliger om het gewoon aan de rechter over te laten?”

Welke pet gaat het worden?

Iris belt mij voor een scheidingsadvies. Mijn eerste vraag is of mediation tot de mogelijkheden behoort. Ik leg uit dat ik twee petten kan opzetten: die van advocaat of die van mediator. De laatste heeft altijd mijn voorkeur. Welke pet het wordt, zal van meet af aan duidelijk moeten zijn. En dat maakt het lastig. Dan slaat de twijfel toe bij Iris. Kan ik dat wel? Kan ik mijn man nog vertrouwen?”

Commitment

Het mediationtraject biedt geen garanties. Je weet pas of mediation een goede keuze was, als de handtekening onder het convenant is gezet. Als het proces klaar is, dus. Tijdens het proces kan er van alles mis gaan. Het is vrijblijvend, dus je kunt er zomaar mee stoppen, maar de ander ook. Dan moet je weer helemaal opnieuw beginnen. De enige houvast voor een goede afloop, is het commitment van beide partijen. Daar moet je het mee doen. Best griezelig als je hebt besloten om uit elkaar te gaan (meestal vanwege een vertrouwensbreuk).

Toch mediation

Mediation is hard werken. Je moet luisteren naar de verhalen van de ander (die je niet wilt horen en die je niet gelooft). En je kunt je eigen verhaal kwijt zonder onderbrekingen.
Je moet de gevoelens van de ander erkennen. En je krijgt zelf begrip en aandacht. Dat is fijn. Het helpt je verder.
Je moet je eigen belangen helder krijgen én naar gemeenschappelijke belangen op zoek. Uiteindelijk moet er ergens water bij de wijn. Die wijn moet dan wel drinkbaar blijven voor allebei. De vraag is dan, hoe doe je dat?

Ik geef je 3 tips.

Tip 1: Hoe groter de kloof, hoe mooier de brug

Zorg ervoor dat voorafgaand aan de onderhandelingsfase je wensen en belangen helder en duidelijk zijn. Voor jezelf en voor de ander. Schuif ze niet bij voorbaat onder het tafelkleed, omdat je al weet hoe de ander daarover denkt. En waarschijnlijk niet blij zal zijn, of zelfs boos wordt. Als de wederzijdse belangen duidelijk zijn, worden ook de gemeenschappelijke wensen en belangen inzichtelijk. De kloof wordt duidelijk, maar ook waar de brug gebouwd kan worden. Op de gemeenschappelijke belangen.

Ijsberg

Belangen zijn iets anders dan standpunten. Ze behoren tot dezelfde ijsberg. De standpunten zijn zichtbaar en is het kleine gedeelte van de ijsberg dat boven water uitsteekt. De belangen zitten onder water en zijn niet zichtbaar. Het grootste deel van de ijsberg zit onder water en is niet zichtbaar. Boven water zit tussen de verschillende standpunten een ogenschijnlijk onoverbrugbare kloof. Onder water kunnen de ijsbergen elkaar raken.

Tip 2: belangen willen erkenning

Het probleem zit in de emoties, dus daar zit ook de oplossing. Welke belangen gaan achter de emoties schuil? Boosheid is vaak een secundaire emotie, waar een andere emotie onder zit. De primaire emotie heeft te maken met de basisbehoeften van onder andere veiligheid, erkenning en waardering. Het is lastig om de gevoelens en emoties te erkennen van degene die jou heeft pijn gedaan. Je bent teveel met je eigen pijn bezig. Je krijgt pas erkenning voor jouw belangen en jouw pijn, als je ook de pijn en belangen van de ander kunt erkennen. En het mooie is: belangen erkennen kost niets. Je geeft niets weg. Misschien moet je een deel van je trots opgeven, dat kan. Het levert (onderhandelings)ruimte op.

Tip 3: Vergroot de koek

Hoe meer koek er te verdelen is, hoe makkelijk het verdelen wordt. Dat geldt ook voor discussiepunten. Hoe meer discussiepunten (belangen) er zijn, hoe makkelijker het wordt om het totale geschil te beslechten. Bepaal welke belangen de grootste prioriteit hebben en welke belangen kunnen worden opgegeven. Noteer voor jezelf welk belang je opgeeft en wat je ervoor terugkrijgt. Zo zorg je ervoor dat je geen belangen opgeeft, waar je later spijt van krijgt.